Доматите се еден од најпопуларните зеленчуци (овошје) низ културите и кујните, без разлика дали ги ставате во салати, вриете чорби или пријатни сосови, овие рецепти едноставно не би биле исти без домати. Богат извор на антиоксиданти, витамини, минерали и растителни влакна, доматите внесуваат убава свежа, сончана и солена нота во храната. Сепак, колку и да се неверојатни, се верува дека доматите и нивните семиња предизвикуваат камења во бубрезите. Но, дали навистина треба да се обвинат овие освежувачки плодови?

Камења во бубрезите се тврди наслаги на минерали, оксалати, калциум и урична киселина во бубрезите. Овие камења не се развиваат преку ноќ. Акумулирајќи се со месеци, а понекогаш и со години, малите кристали се таложат за да станат поголеми, повеќе забележливи камења. Тие понекогаш се сместуваат во вашиот уринарен тракт, попречувајќи го протокот на урина и предизвикувајќи болка. Оваа болка може да биде мачна и често се споредува со онаа на породувањето!

Додека на многумина од нас им е речено да избегнуваат семе од домати, бидејќи тие предизвикуваат камења во бубрезите, научната заедница не се согласува. Според Националниот институт за дијабетес и дигестивни и бубрежни заболувања, конзумирањето специфична храна не е поврзано со формирање камен кај инаку здрави лица кои не се подложни или се сметаат за „изложени на ризик“ од формирање камен во бубрег. Но, што е со оние кои се сметаат за висок ризик – да речеме, оние кои се дебели, имаат дијабетес или висок крвен притисок? Дали внесот на оксалат влијае на формирањето камен воопшто? Според едно гледиште, консумирањето храна богата со оксалати може да придонесе за формирање камен во бубрезите кај оние кои се склони кон проблеми со бубрезите. Всушност, неодамнешните истражувања истакнуваат дека половина од случаите на камења во бубрезите имаат големи асоцијации со исхраната.

Доматите можат да го намалат ризикот од камен во бубрег?

Универзитетот во Питсбург тврди дека диетата што го одржува внесот на оксалат на помалку од 40-50 мг секој ден е доволно безбедна за да ви помогне да избегнете формирање камен во бубрег. Иако семето од доматите содржи оксалати, нивото не е доволно високо за да придонесе за појава на камења во бубрезите , со само 5,3 мг оксалати на 100 гр домати. Уште повеќе, стапките на апсорпција на оксалат од семето на домати се пониски отколку од друга храна. Интересно, некои студии дури сугерираат дека конзумирањето домати всушност може да го намали ризикот од развој на камења во бубрезите. На кратко, ако немате историја на проблеми со бубрезите, јадењето домати сурови или варени не треба да ви предизвикува какви било проблеми со урина или камења во бубрезите.

Но, избегнувајте домати ако имате историја со камења во бубрези.

Ова е затоа што вашето тело не е во состојба да воспостави рамнотежа потребна за одржување на оксалатите во течна состојба. Ова го зголемува ризикот од формирање камен. За оние со историја на проблеми со бубрезите и камења во бубрезите, постои подолг список на храна што треба да се избегнува или ограничува. Ова вклучува работи како спанаќ, јаткасти плодови, цвекло, чоколадо, чај, соја и магдонос. Исто така, од витално значење е да го одржувате внесот на течности на над 2 литри ако сте склони кон развој на камења, без оглед на тоа што го јадете.

Повеќето луѓе со нарушување на бубрезите имаат проблем со регулирање на нивото на минерали, особено на калиум, во крвта. Ненормално голема количина на калиум во крвта создава компликации како неправилен срцев ритам, па дури може да резултира со срцев удар. Бидејќи доматите имаат висока содржина на калиум, нив обично ги избегнуваат оние со заболување на бубрезите за да го сведат на минимум нивото на калиум.